بیست جنوری 2021 میلادی، روزیکه جوبایدن رسماً بهعنوان 46مین رییسجمهور آمریکا سوگند یاد کرد؛ مذاکرات صلح و خروج سربازان آمریکایی از افغانستان، دو پرونده سرنوشتساز برای کابل، روی میز کار او بود.
هرچند برنامهی تغییر سیاست افغانستان، توسط دونالد ترمپ امضا شده بود، اما جوبایدن آنرا اجرایی ساخت؛ تصمیمی که به تغییر مسیر تاریخ افغانستان انجامید.
در چهاردهم آپریل، از اتاقی که در سال 2001 میلادی جورج دبلیو بوش، رییسجمهور سابق آمریکا فرمان حضور نظامی آمریکا در افغانستان را اعلام کرده بود، جوبایدن از همان اتاق، دستور پایان نظامی در افغانستان را داد.
او در این سخنان گفته بود: “حالا وقت آن رسیده که سربازان ما دوباره برگردند.”
WASHINGTON, DC – APRIL 14: U.S. President Joe Biden speaks from the Treaty Room in the White House about the withdrawal of U.S. troops from Afghanistan on April 14, 2021 in Washington, DC. President Biden announced his plans to pull all remaining U.S. troops out of Afghanistan by September 11, 2021 in a final step towards ending America’s longest war. (Photo by Andrew Harnik-Pool/Getty Images)
با آغاز روند خروج سربازان خارجی، جنگ در ولایتها شدت گرفت؛ نیمروز نخستین ولایتی بود که ششم آگست طالبان در آن مسلط شدند، یک هفته پس از آن، شهرهای افغانستان پیهم از حاکمیت دولت وقت، خارج شدند.
در پانزدهم آگست، در حالیکه دو هفته به معیاد خروج قوای خارجی از افغانستان مانده بود و نیروهای طالبان خود را به دروازههای پایتخت رساندند. در همان روز اشرفغنی و دیگر مقامهای ارشد حکومتی از کابل فرار کردند. به این ترتیب، صفحهی دیگری در افغانستان باز شد و فروپاشی جمهوریت، بار دیگر در تاریخ افغانستان رقم خورد.
با آغاز حاکمیت طالبان، هزاران نفر خود را به فرودگاه بینالمللی کابل رساندند تا از طریق عملیات تخلیه آمریکا، افغانستان را ترک کنند.
در 27 آگست انفجاری مرگبارِ درنزدیکی فرودگاه کابل بهوقوع پیوست که بعداً مسوولیت آنرا داعش پذیرفت.
A Taliban fighter stands guard at the site of the August 26 twin suicide bombs, which killed scores of people including 13 US troops, at Kabul airport on August 27, 2021. (Photo by WAKIL KOHSAR / AFP) (Photo by WAKIL KOHSAR/AFP via Getty Images)
در نخستین ساعات 31 آگست، آمریکا به حضور نظامیاش در افغانستان بهگونهی کامل پایان داد.
تا کمتر از یکماه پس از حاکمیت طالبان، دولت جدید کابینه سرپرست را اعلام کرد، اما جامعهجهانی آنرا بهدلیل فراگیر نبودن بهرسمیت نشناخت.
از آغاز حاکمیت طالبان، دانشگاههای دولتی تعطیل و درب مکتبها هم بهروی دختران دانشآموز بالاتر از صنف ششم، در اکثریت ولایتها بسته شد. زنان هم در شماری از ولایتها برای حقوق شان جنبشهای اعتراضی شکل دادهاند.
هرچند دولت حاکم گفته که اکنون به جنگ در کشور نقطه پایان گذاشته شده، اما دراین مدت اقتصاد افغانستان لرزان، فقر درحال افزایش و امید به زندهگی کم شدهاست.
Traders sit as they block a highway near the Pakistan-Afghanistan Chaman border crossing point on September 10, 2021, in protest to demand border authorities an ease on the bureaucracy required for comercial border crossing activities. (Photo by – / AFP) (Photo by -/AFP via Getty Images)
با حاکمیت طالبان، آمریکا ذخایر ارزی افغانستان را منجمد ساخت؛ این تصمیم چنان گردش اقتصادی افغانستان را کُند کرد که سیلِ از شهروندان راه مهاجرت پیش گرفتند. سازمانهای بینالمللی هم دراین مدت پیوسته از وقوع فاجعه انسانی در صورت عدم ارایهی کمکهای فوری بشری هشدار دادهاند.
طالبان پس از گرفتن قدرت، پیوسته بر داشتن حسننیت برای روابط بهتر با جهان، بهرسمیت شناختن امارت اسلامی، برون شدن از فهرست سیاه و آزادسازی پولهای افغانستان تأکید کرده؛ اما جامعه جهانی بهویژه آمریکا عملی شدن آنرا مشروط به تشکیل دولت فراگیر ملی، دادن اطمینان از مبدل نشدن افغانستان به پناه تروریسم بینالمللی و تأمین ارزشهای حقوق بشری از جمله زنان و دختران گفتهاست.
آرزو نیوز – فردوس پیرزاد