پس از چاشت روز پانزدهم آگست 2021 و درحالی‌که گزارش‌های از حضور نیروهای طالبان در اطراف شهر کابل نشر می‌شد، عبدالله‌عبدالله در یک نوار ویدیویی تأیید کرد که محمد اشرف‌غنی، رییس‌جمهور وقت، از افغانستان فرار کرده‌است.

شام آن‌روز، طالبان ارگ را تصرف کردند و تصویری از حضور آن‌ها در دفتر ریاست‌جمهوری همه‌گانی شد. به‌این ترتیب، صفحه بیست ساله جمهوریت بسته شد و امارت اسلامی روی‌کار آمد

با سقوط جمهوریت در پانزدهم آگست، آمریکا و متحدان غربی‌اش، عملیات تخلیه‌ی شهروندان و هم‌کاران شان از افغانستان را آغاز کردند. سیلِ از شهروندان درپی ترک کشور شدند و هزاران نفر به فرودگاه بین‌المللی کابل هجوم آوردند؛ در حدی‌که آویزان شدن در بال‌های هواپیما‌ها و رفتن به کام مرگ را نسبت به بودن در افغانستان ترجیح دادند. کاخ سفید بعدا اعلام کرد حدود 120 هزار نفر را از فرودگاه کابل به بیرون افغانستان منتقل شده‌اند.

در 27 آگست، انفجار مرگ‌باری در یکی از ورودی‌های فرودگاه کابل به‌وقوع پیوست؛ رویدادی‌که جان حدود 170 نفر به‌شمول 14 نظامی خارجی را گرفت و ده‌ها زخمی برجای ماند.

در نخستین ساعت‌های 31 آگست 2021، پنتاگون از خروج آخرین سربازش از افغانستان خبر داد. سپس جوبایدن در نطقی ازاین اتاق، عملیات خروج نیروهایش از افغانستان را موفقانه خواند. اما در کابل، نیروهای طالبان شکست آمریکا و غرب را در افغانستان با شلیک گلوله‌ها جشن گرفتند.

جو بایدن رییس جمهور آمریکا

پس از حاکمیت امارت اسلامی، اما درگیری‌ها در پنجشیر ادامه داشت و پس از چند روز درگیری، این ولایت نیز به تصرف طالبان درآمد.

در سومین روز از حاکمیت امارت اسلامی، ذبیح‌الله مجاهد فردی که از از چندین سال به‌عنوان سخن‌گوی طالبان با رسانه‌ها در ارتباط بود، در این نشست خبری ظاهر شد. آقای مجاهد از اعلام فرمان عفو عمومی امارت اسلامی خبر داد.

حدود یک‌ماه پس از حاکمیت طالبان، امارت اسلامی از اعلام کابینه سرپرست حکومت به رهبری ملا محمدحسن آخند خبر داد. کابینه‌ی که مورد قبول جامعه جهانی واقع نشد و جهان آنرا به‌دلیل همه‌شمول نبودن به‌رسمیت نشناخت.

TOPSHOT – Taliban spokesperson Zabihullah Mujahid looks on as he addresses the first press conference in Kabul on August 17, 2021 following the Taliban stunning takeover of Afghanistan. (Photo by Hoshang Hashimi / AFP) (Photo by HOSHANG HASHIMI/AFP via Getty Images)

هرچند در طول یک‌سال گذشته، مقام‌های امارت اسلامی سفرهای به برخی کشورهای منطقه و اروپا داشتند و شماری دپلمات‌های کشورها نیز به کابل سفر کردند، اما این تلاش‌ها منجر به تعامل رسمی کابل با دنیا نشد و جهان خواستار عملی شدن برخی تعهدات از جمله تشکیل دولت همه‌شمول، مبدل نشدن افغانستان به پناه‌گاه تروریسم بین‌المللی و احترام به حقوق‌بشر از جمله زنان و دختران شد.

در نهم ماه سرطان، امارت اسلامی نشست بزرگ علمای دین و بزرگان قومی را به هدف رایزنی روی مسایل کلان کشور در خیمه لویه‌جرگه دایر کرد. دراین نشست ملا هبت‌الله رهبر امارت اسلامی نیز برای نخستین بار سخنرانی کرد.

در یک سال گذشته، با وجود بهبود امنیت در سراسر کشور، اما حمله‌های مرگ‌بار در کابل، کندز، کندهار و بلخ به‌وقوع پیوست که صدها کشته و زخمی برجای ماند و مسوولیت بیشتر انفجارها را، گروه داعش پذیرفت.

دریک سال از حاکمیت امارت اسلامی، دختران وپسران اجازه رفتن به دانشگاه‌ها را پیدا کردند، اما درب مکتب‌ها به‌روی دختران بالاتر صنف ششم تاهنوز باز نشده‌است. دراین مدت، زنان هم در برخی ولایت‌ها، دست به اعتراض زده وخواستار تأمین حقوق شان شدند.

رسانه‌ها نیز در یک سال گذشته، روزهای خوبی نداشته‌اند؛ ده‌ها رسانه به دلایلی از جمله مشکلات اقتصادی نشرات خود را توقف دادند و هزاران خبرنگار بی‌کار و یا مجبور به ترک کشور شدند. بربنیاد آمار انجمن خبرنگاران آزاد افغانستان، در یک سال گذشته 218 رسانه نشرات خود را متوقف کرده و هفت‌هزار کارمند رسانه‌یی از جمله هفت‌هزار و یک‌صد کارمند بانو، بی‌کار شده‌اند.

امارت اسلامی نخستین سال حاکمیت را با منجمد ماندن ذخایر ارزی افغانستان در بانک‌های جهانی سپری کرد. دراین مدت اقتصاد افغانستان بیش از هر زمان دیگر لرزان و آمار فقر و بی‌کاری درحال افزایش گزارش شد. اما حکومت سرپرست بارها گفت که با راه‌اندازی برنامه‌های زیربنایی و استخراج معادن، برای بهبود اقتصاد کشور و اشتغال‌زایی تلاش می‌کند.

امارت اسلامی در یک سال گذشته پیوسته به جهان اطمینان داد اجازه استفاده از افغانستان دربرابر دیگر کشورها را نمی‌دهد، اما تنها دو هفته مانده به یک‌ساله‌گی امارت اسلامی، کاخ سفید از انجام یک حمله هوایی آمریکا در شیرپور کابل خبر داد. بعدا جوبایدن، رییس‌جمهور آمریکا اعلام کرد که دراین حمله، ایمن الظواهری، رهبر القاعده کشته شده‌است. اما امارت اسلامی از حضور و محل سکونت رهبر القاعده در کابل اظهار بی‌خبری کرد و از بررسی این مورد خبر داد.

آرزو نیوز –  فردوس پیرزاد