افغانستان همانند دیگر سال‌ها در سال 1401 خورشیدی نیز گواه رویدادهای مختلف در بخش‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی بود.

 

حکومت سرپرست از آغازین روزهای سال 1401 خورشیدی، از داشتن برنامه‌های کلان اقتصادی به هدف رفع مشکلات افغانستان خبر داد و هم‌چنین اعلام کرد که سیاست اقتصاد محور خارجی روی‌دست دارد و در پی بهبود تعامل مثبت با کشورها است.

در این سال، چندین نشست در سطح منطقه و جهان برای رسیده‌گی به اوضاع افغانستان برگزار شد و کشورهای شرکت‌کننده دراین نشست‌ها، هم‌چنان بر پذیرفته شدن شرایط جامعه جهانی از سوی حکومت سرپرست و نیز تداوم کمک‌های بشردوستانه در افغانستان تأکید کردند.

با وجودی‌که تلاش‌ها مستمر کابل سبب شد شماری از کشورها دپلمات‌های امارت اسلامی را بپذیرند و نیز نماینده‌گی دفتر سازمان همکاری اسلامی در کابل گشایش یابد، اما هیچ کشوری برای به‌رسمیت شناختن حکومت سرپرست پیش‌قدم نشد.

ملل متحد هم‌چنان کرسی افغانستان در این سازمان را به نماینده امارت اسلامی نه‌سپُرد؛ شورای امنیت این سازمان نیز، درباره معافیت سفر سیزده مقام امارت اسلامی به نتیجه نرسید. از سویی‌هم، بالای برخی مقام‌های حکومت سرپرست تحریم‌های تازه وضع شد.

در ماه جون این سال، حکومت سرپرست نشست بزرگ علمای دین و بزرگان قومی را به هدف رایزنی روی مسایل کلان کشور در خیمه لویه‌جرگه برگزار کرد. دراین نشست ملاهبت‌الله آخندزاده، رهبر امارت اسلامی برای نخستین‌بار در کابل سخنرانی کرد.

سال 1401 خورشیدی، دور از حمله‌های تروریستی در کابل و برخی ولایت‌ها نیز نبود؛ از جمله حمله‌های مرگ‌بار انفجاری و انتحاری در مسجد سه‌دکان در مزارشریف، مکتب عبدالرحیم شهید و آموزش‌گاه کاج درغرب کابل، انفجارها در نزدیکی مسجد وزیر محمد اکبرخان و مسجد گازرگاه هرات، هم‌چنین هدف قراردادن دپلمات‌ها در برابر وزارت خارجه و نیز نماینده‌گی‌های سیاسی برخی کشورها در کابل که ده‌ها کشته وصدها زخمی برجای ماند.

در کنار این، در نتیجه رویدادهای انفجاری جداگانه، والی بلخ و فرمانده پولیس بدخشان جان باختند، شماری از خبرنگاران هم در انفجاری در مزارشریف زخم برداشته‌اند. اما نهادهای امنیتی از راه‌اندازی چندین عملیات و کشته شدن اعضای داعش در کشور به‌ویژه کابل، بلخ و هرات خبر داد.

در ماه اسد این‌سال، هواپیماهای بدون سرنشین، خانه‌ی را در شیرپور کابل هدف قرار داد و سپس واشنگتن اعلام کرد که دراین حمله ایمن الظواهری، رهبر شبکه القاعده کشته شده‌است. حکومت سرپرست کشته شدن رهبر القاعده را در کابل تایید نکرد اما این حمله را نقض حریم هوایی افغانستان خواند و از پی‌آمد ادامه چنین حمله‌ها به آمریکا هشدار داد.

امارت اسلامی دراین سال، در فرمان‌های جداگانه برخی محدودیت‌ها بالای زنان نیز وضع کرد؛ پوشاندن صورت کارمندان زن در رسانه‌های تصویری، مسدود ماندن درب مکتب‌ها به‌روی دختران بالاتر از صنف ششم، تعلیق تحصیل دختران در دانشگاه‌های کشور تا امر ثانی و در آخرین مورد، تعلیق کار زنان در اداره‌های غیردولتی داخلی و خارجی، دستورهای اند که دراین سال صادر شده‌است.

این فرمان‌ها واکنش‌های داخلی و بین‌المللی را به همراه داشت؛ چند مقام ارشد ملل متحد و نیز دبیرکل شورای پناهنده‌گان ناروی به کابل سفرهای داشتند و برخی کشورها و سازمان‌های بین‌المللی خواستار تجدید نظر درمورد آن شدند؛ اما حکومت سرپرست پیوسته از تلاش‌ها دراین خصوص در چهارچوب قوانین اسلامی خبر داد.

در این سال، رویدادهای طبیعی از جمله زمین لرزه در خوست و پکتیکا و جاری شدن سیل‌ در برخی ولایت‌ها، جان ده‌ها نفر را گرفت و صدها خانواده را بی‌جا ساخت.

 درکنار این، سازمان‌های بین‌المللی پیوسته از بلندرفتن میزان فقر و بی‌کاری و نیز افزایش نیازمندان در افغانستان به بیش از 28 میلیون نفر هشدار داده و خواستار تداوم کمک‌های بشری شدند.

باوجود خواست‌های مکرر برای غیرانجماد ذخایر ارزی افغانستان، این خواست پذیرفته نشد؛ در اقدام جداگانه اما، صندوق امانی پول افغانستان در بانک سویس ایجاد شد.

دراین سال، برای نخستین‌بار در حاکمیت امارت اسلامی، بانک‌نوت جدید افغانی چاپ و به کشور فرستاده شد. با وجود تحریم‌های اقتصادی، اما بانک جهانی نسبت به حفظ ثبات پول افغانی در برابر ارزهای خارجی خوشبینی کرد. دیدبان شفافیت هم از صعود افغانستان برای مبارزه با فساد خبر داد.

از سوی دیگر، پروژه‌های بزرگ اقتصادی هم‌چون؛ کانال قوش‌تیپه و پروژه نفت قشقری گشایش یافت، چند پروژه استخراج معادن به امضا رسید و چندین نمایش‌گاه تجاری خورد و بزرگ از جمله نمایش‌گاه بین‌المللی امام ابوحنیفه نیز در کابل گشایش یافت.

بحران مهاجرت هم‌چنان دامن‌گیر شهروندان دراین سال بود؛ ده‌ها شهروند کشور در زمین لرزه ترکیه و غرق شدن کشتی پناه‌جویان در آب‌های ایتالیا جان باختند و اجساد شماری دیگر از یک لاری در بلغاریا پیدا شد.

بااین همه، دراین سال رهبری امارت اسلامی در فرمانی کشت، تولید و قاچاق مواد مخدر را ممنوع اعلام کرد؛ حکومت دست به جمع‌آوری افراد معتاد زد و برای نختستین بار پُل سوخته از وجود معتادین پاکسازی شد. در هفتم دسمبر این سال، امارت اسلامی دستور اجرایی شدن نخستین حکم قصاص بالای یک مرد متهم به قتل در ولایت فراه را پس از سپری شدن سه دادگاه صادر کرد. امارت اسلامی هم‌چنان از تلاش‌ها برای حکومت‌داری بهتر و ارایه خدمات به شهروندان اطمینان داده‌است.

آرزو نیوز – فردوس پیرزاد