در تقویم سازمان ملل متحد – تاریخ ۲۱ مارچ که برابر به اول ماه حمل سال خورشیدی است – روز جهانی نوروز – برجسته شده است.

اینکه سازمان ملل بر بنیاد چه معیارها و ارزش‌های؛ نوروز را در سال‌نمای خود درشت کرده و این  روز را به عنوان میراث معنوی بشری به ثبت رسانیده است:

تقسیم و تنظیم زمان از نیازهای بنیادی فرهنگ و تمدن انسانی است. تقویم همه ملت های جهان بر پایه این نیاز پدید آمده و عناصر تکرار شونده در طبیعت مبنای سنجش و شمارش زمان قرار گرفتند.

در يك حوزۀ بزرگ فرهنگی، این آغاز، نوروز است که با نوزایی طبیعت يعني رويش سبزه و گل و گياه به روي زمين، همزمانی دارد.

نو روز،  هر بهاری شاد و شادمان ،  از پشت روزهای سرد زمستان، از ره می‌رسد و با خود می آورد جهانی از سبزه و گل و پویایی و سر زندگی را

نوروز،  جشن رویش سبزه بر زمین و خندیدن گل بر بوته و درخت  است.

نوروز، جشن همدلی و مهربانی هاست  و نمادی از یک تمدن بزرگ بشری که ریشه در دل تاریخ  دارد

نوروز را  هرسالی ۳۰۰ میلیون انسان در حوزه ای  نوروزستان در آغوش  طبعیت سبز و شاداب سر زمین هایشان، خوش آمد می‌گویند.

نوروز به عنوان آیین و جشن مشترک آغاز سال در کشورهای منطقه، یکی از شاخص ترین نمونه های میراث معنوی است. 

یکی از مهم‌ترین نقش‌های نوروز ایجاد وحدت و تقویت همبستگی‌ها و یگانگی در یک حوزه بزرگ فرهنگی است.  

باورها و رفتارهای آیینی در سنت‌های نوروزی معمول در گوشه و کنار سرزمین های پهناور حوزه نوروز، همه سرشار از عناصری است که مهرآفرین و آشتی ساز اند، و نوروز در کلیت خود پرچم بلند وحدت و همبستگی است که در آغاز هر سال و هر بهار بر بلندای روابط دیرین سال مردمان این سرزمین برافراشته می شود.  

خوشبختانه امروز همه ملت‌های جهان و همه سازمان‌های فرهنگی که در سطوح منطقه‌ای و جهانی فعالیت دارند، اهمیت توجه به این امر را دریافته اند؛ و به ویژه یونسکو، با درک اهمیت بنیادی میراث معنوی بر شناخت و حفظ آن تاکید دارد.              

نوروز به حیث بزرگترین جشن بهاری وبذر افشانی بنا به روایتی از زمان پاد شاهی جمشید در۷۰۰۰ سال قبل از میلاد تا به امروز به شیوه‌ها وطرزهای گونه گونه در بخش‌ها ومحلات این سرزمین تجلیل وبرگزار  شده  و می‌شود.                

در فراز و نشیب تاریخ کوشش‌هایی یا از روی دشمنی یا نادانی برای کمرنگ کردن و بی اهمیت جلوه دادن نوروز صورت گرفته و اما نوروز ، هر بهاري با كوله باري از تازه گي و نشاط  از ره رسيده و بساط سرزندگي و پويندگي را،  بر زمين گسترده است

تاريخ شاهد است كه همه شاهان آريانا اين جشن را گرامی داشته  اند.                              

با گسترش دين اسلام به قلمروی آريانای کهن، اين جشن هم از سوی خلفای اسلامی و هم از جانب امرای محلی خراسان برپا می شده است. نقش سامانيان، غزنويان، سلجوقيان و غوريان در برپايی و تداوم  اين جشن برجسته بوده است.             

از دوره های بعدی تا زمان معاصر، در هر دوره اسناد و مدارک متعدد دال بر رواج نوروز وجود دارد، مجموعه این اسناد و مدارک بیانگر استمرار و پیوستگی رواج نوروز در دوره های مختلف تاریخ است.

یکی از برجسته ترین و با شکوه ترین آیین‌های نوروز دركشور، میله  گل سرخ مزار شریف است که از آوان پیدایش آرامگاه حضرت علی كرم الله وجهه در بلخ، میله نوروزبرگزار می شده و این آرامگاه بر پایه روایات موجود، نخستین بار در سال ۵۳۰ هجری قمری در هنگام فرمانروایی سلطان سنجر سلجوقی کشف و پس از آن، در سال ۸۸۵ هجری قمری در زمان سلطان حسین پادشاه تیموری هرات بازشناسایی و اعمار شد.

گزینش نام گلسرخ و میله ای گلسرخ برای جشن‌های نوروزی در بلخ، بی مناسبت نیست. همگام با رسیدن نوروز و بهاران، دشت و دامنه‌ها و شیب و شیله‌های بلخ ، پر از سبزه و گل می‌شود و در این میانه ‌، گل های لاله رخشنده گی و دلربایی خاص دارند.

سایت خبری آرزو – اسماعیل تیمور